Mijn kind slaapt zo vreselijk slecht, kun je mij tips geven?

Het is tijd voor een nieuwe blog, lezen jullie weer mee? Ik heb dit keer gekozen voor een vraag over slaapproblemen. Meerdere malen is deze vraag voorbij gekomen en het is denk ik goed om daar eens op in te zoomen. Want wat voor slaapproblemen zijn er en wat kun je er aan doen?

NEW BORN WEKEN

Slaapproblemen zijn één van de meest voorkomende klachten van kersverse ouders. De eerste new-born weken zijn slaap technisch niet je beste weken. Vaak besef je op zulke momenten dan ook hoe waardevol je nachtrust is. Fysiologisch gezien is het harstikke ‘normaal’ dat een pasgeboren baby wakker wordt in de nacht, vijf a zes keer is bijvoorbeeld helemaal niet vreemd. Na een paar weken met wallen op je knieën slaat echter de twijfel toe bij de meeste ouders. Ze vragen zich af of de slapeloze nachten beter zal gaan worden? Dan lijkt het toch vaak spontaan te gebeuren, je kind slaapt door! Wellicht sta je met je hoofd boven de wieg te luisteren of het nog ademt. Of je tukt moeiteloos je kostbare uurtjes door die je lang hebt moeten missen. Hoe dan ook, elke ouder is het eens met de volgende stelling: doorslapen is één groot feest. Vanaf zes weken zien we dat kinderen kunnen gaan doorslapen. Let wel op: dit geldt echt niet voor ieder kind. Als ik kijk naar mijn omgeving is dit eerder een uitzondering dan de regel. Doorslapen na een half jaar of een jaar past ook nog binnen de normale lijn. Dus temper je verwachtingen, dan kan het alleen maar meevallen 😉

INSLAAPPROBLEMEN

Soms blijven ouders worstelen met een slechte slaper, ook na de baby tijd. Het probleem kan liggen bij het ‘inslapen’ van je kind. Wist je dat bijna 70% van de kinderen van 1 tot 3 jaar een half uur nodig heeft om in slaap te komen? Het is dus helemaal niet vreemd dat je kind even de tijd nodig heeft om in slaap te komen. Er zijn ook kinderen die langer nodig hebben en hierdoor gebaat zijn om vaste tijden en vaste rituelen te hanteren (verhaaltje vertellen of bijvoorbeeld een liedje zingen). Net voor het slapen gaan is het daarbij slim geen actieve spelletjes meer te doen. Sommige kinderen (vanaf de kleuterleeftijd) kunnen geholpen zijn met ‘slaapklets’. Een dagboek vol vragen en opdrachtjes voor het slapen gaan. Hierdoor kun je de dag positief afsluiten en is het hoofd weer ‘opgeruimd’. Ook kun je zoeken naar een fijne meditatie app voor kinderen, bijvoorbeeld ‘Stilzitten als een kikker’ of de ‘piekerballon’. Je kunt ook zoeken naar de kindversie van de ‘bodyscan’ op bijvoorbeeld You Tube. De bodyscan is een hele fijne oefening om samen met je kind te doen terwijl je in bed ligt. 

De zogenaamde slaap hygiëne van je kind is er ook één om mee te nemen. Is de temperatuur prettig op de kamer, niet te warm of te koud? Heeft je kind voldoende gegeten of ligt het met trek in bed? Heeft het een fijne pyjama aan of kriebelt het? Kortom: kijk naar deze zogenaamde slaap voorwaarden om goed in slaap te kunnen vallen. 

ANGSTEN

Vanaf 1.5 jaar tot 2-3 jaar ontstaat er vaak meer besef van de wereld om je heen. Hierdoor zien wij rond deze leeftijd vaak angsten oppoppen. Als ouder sta je soms raar te kijken want een dag eerder was er nog helemaal niets aan de hand. Donker is plotseling ‘eng’, de deur moet wijd open staan en onder het bed moet écht gekeken worden naar ‘momo’ het spook. Een kleine tip rondom angsten: neem ze serieus. We zijn soms – met al onze goede bedoelingen – geneigd om te zeggen: ‘nee joh gekkie, spoken bestaan helemaal niet’. Alleen is een kind hier helemaal niet mee geholpen. Want in hun beleving bestaan al hun enge fantasie figuren wel degelijk. Wat kan helpen is spoken-spray (doe alsof je ze weg jaagt met een klein beetje haarlak), kijk gewoon even kort onder het bed en vertel je kind dat alles helemaal veilig is. Deze angsten zijn volkomen normaal en gaan – uitzonderingen daargelaten – ook vanzelf weer weg. Besteed er verder niet teveel aandacht aan, je zal zien dat je kind ook écht weer uit deze fase komt. 

DOORSLAAPPROBLEMEN

Soms zijn er geen inslaapproblemen maar doorslaapproblemen. En dat wordt meestal als (nog)vervelender ervaren. Daar sluit ik mij wel bij aan, woest uit je slaap gerukt worden is geen pretje. Er worden hele boeken geschreven over hoe je hier mee om kan gaan. Laten huilen (cry it out methode), in bed laten slapen (co-sleeping), een nachtlampje laten branden, even bij je kind in bed gaan liggen. Kortom: de keuze is reuze en voor iedere leeftijd is er wel een passend advies te vinden. Maar let wel goed op, net als bij alle andere pedagogische adviezen werkt niet elk advies klakkeloos op ieder kind. Het kan best een zoektocht zijn wat werkt, want ieder kind zit gewoon anders in elkaar. We lopen wat tips door, zodat je zicht krijgt op de mogelijkheden. 

Word je kind altijd rond dezelfde tijd in de nacht wakker? Maak hem of haar een half uurtje van tevoren wakker. Laat het wat drinken en zorg dat hij of zij voor een paar minuten alert is. Je doorbreekt dan een eventueel slaappatroon waardoor je kind daarna als een roosje kan doorslapen. Doe dit een aantal dagen en maak hem of haar dan niet meer wakker. Sommige ouders zweren bij deze relatief ‘simpele’ tip. 

Ritme en regelmaat overdag helpt ook bij het doorslapen in de nacht. Sommige kinderen hebben last van de prikkels die ze overdag allemaal binnen krijgen. Met nachtmerries of onrustige slaap tot gevolg. Bekijk waar je rust kan inbouwen en houd het vooral in de avond rustig aan prikkels. 

De volgende tip vind ik het meest belangrijk, dit vormt namelijk de basis voor hoe je het gaat aanpakken. Ga aan de slag met een slaapdagboek! Sla in je telefoon op hoe de nachten zijn verlopen en bekijk twee weken later wat je allemaal terug ziet. Houdt een slechte nacht verband met de dag en mogelijke prikkels? Is er een patroon of vast tijdstip zichtbaar? Reageer je consequent of zet je elke keer een ander soort methode in? Is het echt ‘angst’ of is er meer sprake van een ‘gedragspatroon’ wat er in is gesleten? Wanneer er sprake is van ‘angst’ sluit troosten en sussen vaak beter aan. Bij een ingesleten ‘patroon’ helpt vaak consequent en eenduidig reageren. Kortom: een dagboek werkt om meer achter de kern te komen van het slaapprobleem. 

Aan de hand van een dagboek kun je dus bekijken wat je kind écht nodig heeft en wat je het beste kunt gaan inzetten. Mogelijk is het toch helpend om een lampje te branden in de kamer vanaf een bepaald tijdstip of er even een kusje te geven waarna je weer welterusten wenst. Geef een methode de tijd (bedenk van te voren hoelang je dit een kans wilt geven), anders krijg je geen eerlijk beeld van de werking. 

MIJN EIGEN ERVARING MET SLAPELOZE NACHTEN

Ook ik heb overigens te maken gehad met gebroken nachten. Mijn middelste heeft heel veel last gehad van nachtmerries waardoor hij in paniek wakker werd. Hij kon pas vanaf drie jaar praten vanwege zijn taalstoornis. Hij was slim genoeg maar door andere redenen (tijdelijk slechthorend, mondmotoriek problemen) kwam het er niet uit. Hij was zo vreselijk gefrustreerd, boos en ook wel écht bang. In de nacht kwam dit sterk naar voren. Ik heb er voor gekozen hem in ons bed te laten slapen vanaf de nachtmerrie. Nee, dit is geen doorsnee pedagogisch huis-tuin-keuken advies. Ik vind het veel belangrijker goed te kijken naar je kind dan dat je de boekjes of de regeltjes volgt. Mijn middelste had ons in de nacht écht nodig en wij wilden hem dit geven. Hij startte gewoon in zijn eigen bed en na de eerste nachtmerrie kwam hij bij ons liggen. Zijn paniek verdween bij ons in bed en hij kon fijn verder slapen, wij daarom ook. Dit heeft best een tijd aangehouden, ik denk in totaal een jaar. Hij is nu 4,5 en slaapt weer volledig in zijn eigen bed. Op een gegeven moment lukte het hem om te praten, zijn nachtmerries verdwenen langzaam aan en wij durfden het aan om af te bouwen. Hij had onze nabijheid niet meer nodig in de nacht, het was inmiddels meer een gedragspatroon geworden. We zijn daarom aan de slag gegaan met stickers en veel complimenten. Niet elke nacht lukte het hem meteen, maar inmiddels slaapt hij elke nacht in zijn eigen bed. Ik kijk er goed op terug, hem in ons bed laten slapen was voor ons fijn (wij konden doorslapen) en wij hebben hem kunnen bieden wat hij zocht (troost en veiligheid). Hiermee wil ik overigens niet zeggen dat dit dus de beste methode is hé? Zoals eerder genoemd: ieder kind is anders dus niet elke methode werkt klakkeloos. Dit werkte goed voor hem en voor ons. Als je een methode gaat proberen waar je een totale aversie voor hebt zou ik adviseren er niet aan te beginnen. Jij moet het als ouder dragen, dus het moet wel een beetje oké voelen. Je kind voelt je weerstand anders haarfijn aan.  

TAKE CARE OF YOURSELF

Ouders met terror nachten: heel veel succes gewenst! Ik hoop dat deze blog jullie van enige positieve inspiratie voorziet. Reageer gerust op de blog, ik beantwoord vragen graag. Enne, ik kan het niet vaak genoeg zeggen: zorg goed voor jezelf! Even een nachtje ergens anders slapen kan wonderen doen. Doorbreek ook je eigen vermoeidheidspatroon, dan ziet de wereld er heel anders uit.

Liefs, Danielle.